حوزه علمیه فاطمیه ملاثانی با همکاری معاونت پژوهش حوزه علمیه خواهران استان خوزستان به منظور ارتقای سطح علمی و پژوهش طلاب مقاله نویس، کارگاه یک روزه حضوری و مجازی روش تحقیق و مقاله نویسی توسط استاد کشوری آقای محمد مهدی کریمی در تاریخ۱۱ مهر ماه ۱۴۰۲ در سالن اجتماعات برگزار نمود.

آقای کریمی در این کارگاه مراحل دقیق تدوین مقاله را از موضوع یابی تا فهرست نویسی منابع را برای طلاب مقاله نویس حوزه علمیه فاطمیه ملاثانی بازگو نمودند. ایشان در ابتدا به بیان شیوه انتخاب موضوع مناسب و صحیح و ویژگی های آن و نیز نحوه جزیی نمودن آن پرداخته اند. ایشان اظهار داشتند که موضوع باید کوتاه، گویا، جامع و مانع باشد. همچنین ایشان فرمودند که در صفحه اول مقاله عنوان مقاله نوشته شود و در ذیل آن نام و نام خانوادگی نویسنده مقاله و در پاورقی مشخصات طلاب، نام مدرسه و ایمیل یا شماره تماس طلبه ذکر شود.

جناب آقای کریمی بیان داشتند در صفحه اول چکیده نوشته می شود هرچند که چکیده در ابتدای مقاله ذکر می شود اما در پایان مقاله نوشته خواهد شد و نیز فرمودند: در نگارش چکیده لازم است به نکات ذیل توجه شود: چکیده در یک پاراگراف و در ۱۵۰ تا ۲۰۰ کلمه نوشته شود. در چکیده از نقل قول مستقیم استفاده نمی شود بلکه به قلم و بیان خود محقق نوشته می شود. ادبیات چکیده ناظر به گذشته است . متن چکیده نیاز به استناد و ارجاع ندارد و پرداختن به معرفي منابع و مآخذ در چکیده نادرست است. متن چکیده به صورت پیوسته نوشته ميشود و تقطیع نميشود. ادبیات چکیده بايد ادبیات علمي باشد و از بیان ادبی ، شعارگونه و عبارت پردازي خطابي پرهیز شود.

در ادامه شیوه های جستجوی هدفمند به منظور جمع آوری منابع مورد نیاز مقاله را بیان نموده و برای آشنایی بیشتر طلاب برخی کتابخانه های مجازی همچون کتابخانه دیجیتالی نور، کتابخانه مدرسه فقاهت، کتابخانه قائمیه و… را معرفی نمودند.

همچنین بیان داشتند بعد از این مراحل طلاب محترم می تواند تدوین مقاله را آغاز نمایند. ایشان در آغاز شیوه نوشتن مقدمه که شامل بیان مسئله، پیشینه تحقیق، ضرورت پرداختن به موضوع و سؤال و هدف تحقیق می باشد می بایست در مقدمه ذکر شوند.

در ادامه ایشان به بیان شیوه تدوین متن مقاله و ویژگی های آن را شرح داده اند و بیان فرمودند که متن مقاله می بایست روان و رسا باشد و از از به کارگیری واژه های نامأنوس، عبارات پیچیده و نامفهوم، جملات طولانی و… پرهیز شود، علائم نگارشی و ویرایشی در متن نیز رعایت شود. نیز محتوا با عنوان تطابق داشته و محقق باید مطالب محتوایی را در راستای عنوان مصوب و مطابق با طرح تفصیلی بنویسد.

همچنین ایشان شیوه های صحیح ارجاع دهی را برای طلاب تشریح نوده اند و بیان داشتند که پاورقی می بایست پاورقی ها در زیر یك نیم خط پررنگ و دو شماره ریزتر از قلم متن یعنی ( ۱۲ B Nazanin ) نوشته میشود. پاورقی های هر صفحه به طور جداگانه از عدد ۱ شروع میشود، فاصله آخرین خط پاورقی با لبه پایینی صفحه، ۲ سانتی متر است، شیوه ارجاع دهی در مقالات پایانی، ارجاع در پاورقی است، و  القاب و عناوین مانند آیت الله، حجت الاسلام، استاد، دکتر، مهندس، شهید و… در پاورقی حذف می شوند. و نیز فرمودند: که پاورقی شیوه ارجاع دهی به کتاب بدین صورت است که نام خانوادگی نویسنده، عنوان کتاب، شماره صفحه. مثال: مطهری، اسلام و مقتضیات زمان، ص ۳۵ . آورده میشوداگر همان منبع بلافاصله بعد از منبع قبلی ذکر شد، به جای تکرار سند، کلمه «همان» نوشته شود. و در آیات ابتدا نام سوره: شماره آیه باشد. شیوه ارجاعدهی به مقالات نیز؛ نام خانوادگی نویسنده، عنوان مقاله، شماره صفحه؛ مثال: قاسمی، شیوههای نوین استعماری در آفریقای جنوبی،ص ۶۴٫

نتیجه گیری نیز شامل، یافته های مهم، برجسته و نتایج کلی جمعبندی میشوند. نتیجه گیری پاسخ نهايي به پرسش اصلي تحقیق و مقايسه نتیجه هاي به دست آمده با توجه به فرضیه و هدفهاي از قبل تعیین شده و تجزيه و تحلیل قسمت هاي عمده تحقیق و ارزيابي آنها بدون ذکر ادله و شواهد مي باشد.

در ادامه نیز شیوه تنظیم فهرست منابع را تبیین نموده و گفتند که:  اگر از قرآن و یا نهج البلاغه در متن استفاده شده باشد، نخست قرآن و بعد نهج البلاغه بدون ذکر مشخصات آورده میشود. اگر از ترجمه قرآن و نهج البلاغه استفاده شده، نام مترجم ذکر شود، و نیز در تنظیم فهرست منابع، به ترتیب منابع فارسی، منابع عربی و منابع انگلیسی ذکر میشود. منابع استفاده شده به ترتیب حروف الفبایی نام خانوادگی نویسنده ذکر میشوند. القاب و عناوین مانند آیت الله، حجت الاسلام، استاد، دکتر، مهندس، شهید و… در فهرست منابع حذف میشوند. لذا در فهرست منابع بدین صورت باشد؛ نام خانوادگی و نام نویسنده، عنوان کتاب، )مترجم یا مصحح یا محقق(، محل نشر: انتشارات، نوبت چاپ ، سال چاپ. مثال: طباطبایی، محمدحسین، المیزان، ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، ۱۳۶۸ ه ، ش.

همچنین باید گفت: در تنظیم فهرست منابع، نام کتاب و یا مقاله بُلد شده و سال چاپ هجری شمسی و یا قمری و یا میلادی با حروف مخفف مشخص میگردد مانند: ۱۴۰۰ ه.ق- ۱۳۸۹ ه.ش- ۲۰۱۲ م. در تنظیم فهرست، اگر از منابع مختلف یك نویسنده استفاده شود، به جای تکرار نام وی از خط تیره استفاده میشود.

در انتها ایشان بیان داشتند که فونت متن مقاله می بایست بی نازنین ۱۴ باشد و تیتر اصلی هم با فونت بی تیتر ۱۶ و تیتر فرعی نیز با فونت بی تیتر ۱۴ باشد.